condemno

condemno
con-demno, āvi, ātum, 1, v. a. [damno].
I.
To sentence, condemn, convict (in good prose; rare in the poets).
A.
In judicial proceedings (opp. absolvo); constr. aliquem, with gen., abl., de aliquā re, later with ad or in aliquid, or with ut.
(α).
Aliquem:

hunc per judicem condemnabis, cujus de eā re nullum est arbitrium?

Cic. Rosc. Com. 9, 25; 9, 26:

Scamandrum, Fabricium,

id. Clu. 22, 59 sq.:

qui cum judex esset, pecuniam acciperet ab accusatore ut reum condemnaret,

id. Verr. 1, 13, 39:

omnis de consilii sententiā,

id. ib. 2, 5, 44, §

114: aliquem judicio turpissimo,

id. Rosc. Am. 39, 113:

ceteros causā incognitā,

id. N. D. 2, 29, 73:

L. Murenam,

Quint. 5, 10, 99:

super quadraginta reos ex diversis criminibus una sententia,

Suet. Calig. 38:

aliauem multā inrogatā,

id. Tib. 3 et [p. 407] saep.:

hunc hominem Veneri absolvat, sibi condemnat,

for his own benefit, Cic. Verr. 2, 2, 8, § 22; cf.: illum libertum illi patrono HS. X. milia condemnare, i. e. to pay him, Gai Inst. 4, 46.— Pass. with kindr. acc.:

quasi ei, qui magnā fide societatem gererent, arbitrium pro socio condemnari solerent,

in an arbitration on the partnership, Cic. Quint. 3, 13: quidquid hereditario nomine condemnatus esset, Gai Inst. 2, 252.—And in jurid. formulae, also in act. with acc. of that to or in which one is condemned or mulcted: judex, si condemnat, certam pecuniam condemnare debet, Gai Inst. 4, 52; 4, 48:

usuras usurarum,

Dig. 42, 1, 27.—
(β).
With acc. and gen.:

aliquem ambitūs,

Cic. Clu. 36, 98; Suet. Caes. 9:

aliquem capitis,

capitally, Cic. de Or. 1, 54, 233; Suet. Dom. 11:

injuriarum,

Cic. Verr. 2, 2, 8, § 22:

pecuniae publicae,

id. Fl. 18, 43:

rerum capitalium,

Sall. C. 36, 2:

sponsionis,

Cic. Caecin. 31, 91: voti, obliged to fulfil his vow (because his wish was granted), Titin. ap. Non. p. 277, 6 (Com. Rel. v. 153 Rib.); Turp. ib. (Com. Rel. v. 128 ib.); cf.:

damnare voti,

Liv. 10, 37, 16.—
(γ).
With acc. and abl.:

aliquem eodem crimine,

Cic. Fam. 2, 1, 1:

actionibus famosis,

Dig. 3, 2, 6, § 1 sq.:

capitali poenā,

Suet. Dom. 14:

certā pecuniā,

to a certain sum, Dig. 10, 1, 3; cf.:

minori pecuniā,

ib. 27, 3, 20.—
(δ).
Acc. and de aliquā re:

aliquem de aleā,

Cic. Phil. 2, 23, 56:

de ambitu,

Suet. Caes. 41.—
(ε).
Acc. and ad aliquid:

aliquem ad metalla, et munitiones viarum aut bestias,

Suet. Calig. 27; cf.:

ad bestias,

id. Claud. 14 fin.:

ad mortem,

Tac. A. 16, 21; Lact. 6, 23, 20:

ad pecuniam,

Dig. 26, 9, 5.—
(ζ).
Acc. and in aliquid:

in antliam,

Suet. Tib. 51:

in solidum,

Dig. 27, 3, 21:

in certam quantitatem,

ib. 46, 1, 45.—
(η).
Acc. and ut:

condemnatus, ut pecuniam solvat,

Dig. 42, 1, 4.—
B.
Transf., in gen., to condemn, to accuse of, charge with; to blame, disapprove: vestra amatis;

ceteros causā incognitā condemnatis,

Cic. N. D. 2, 29, 73:

factum judicio amicorum,

id. Pis. 17, 39; id. Prov. Cons. 10, 25:

sceleris generum suum,

id. Fam. 14, 14, 2:

aliquem inertiae,

id. de Or. 1, 38, 172:

aliquem summae iniquitatis,

Caes. B. G. 7, 19; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 1:

Gabinii litteras quādam notā atque ignominiā condemnastis,

Cic. Prov. Cons. 10, 25.—
II.
To urge the condemnation of a person, to effect it, to prosecute (rare):

ego hoc uno crimine illum condemnem necesse est,

Cic. Div. in Caecil. 10, 30; id. Verr. 2, 5, 69, § 177; id. Rosc. Com. 9, 25 al.:

tanto apud judicem hunc argenti condemnabo facilius,

Plaut. Most. 5, 1, 50:

Fannium Caepionem... reum majestatis apud judices fecit et condemnavit,

Suet. Tib. 8; id. Vit. 2; Dig. 23, 3, 33; cf. damno.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • Liste lateinischer Phrasen/C — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P Q R S T U V Inhaltsverzeichnis 1 …   Deutsch Wikipedia

  • Internal reconstruction — is a method of recovering information about a language s past from the characteristics of the language at a later date. Whereas the comparative method compares variations between languages such as in sets of cognates under the assumption that… …   Wikipedia

  • Coram publico — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P …   Deutsch Wikipedia

  • List of classical abbreviations — The following list contains a selection from the Latin abbreviations that occur in the writings and inscriptions of the Romans. NOTOC A*A. Absolvo, Actum, Aedilis, Aes, Aedilis, Ager, Ago, Aio, Amicus, Annus, Antiquo, Auctor, Auditor, Augustus,… …   Wikipedia

  • Комиции — (Comitia) y римлян народные собрания, в которые народ созывался магистратом по определенным политическим делениям и в полном своем составе, для того, чтобы выслушать известное предложение и высказать свое суждение о нем. От К. отличались… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Liste des abréviations classiques — Liste des abréviations en latin les plus courantes utilisées à l antiquité romaine classique Sommaire : Haut A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z …   Wikipédia en Français

  • Tablette de cire — Les tablettes de cire (en latin tabulæ, planches) sont des supports d écriture effaçables et réutilisables, connus depuis la haute Antiquité et qui ont été utilisés jusqu au milieu du XIXe siècle. Tablette de cire reproduction Sommaire …   Wikipédia en Français

  • Tablettes (Rome) — Tablette de cire Les tablettes de cire (en latin tabulæ, planches) sont des supports d écriture effaçables et réutilisables, connus depuis la haute Antiquité et qui ont été utilisés jusqu au milieu du XIXe siècle. Tablette de cire… …   Wikipédia en Français

  • Abreviaturas latinas — Anexo:Abreviaturas latinas Saltar a navegación, búsqueda Esta lista contiene una selección de abreviaturas latinas que se usan en los escritos e inscripciones de la Roma Antigua. Lista de contenidos A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T V X …   Wikipedia Español

  • СЕНТЕНЦИЯ —    • Sententĭa,          судейский приговор:          a) в гражданском судопроизводстве sententia произносилась (pronuntiare) всегда устно, хотя ее обыкновенно заранее писали на бумаге. Процесс кончался, и приговор составлял res iudicata, т. е.… …   Реальный словарь классических древностей

  • КОМИЦИИ —     I.    • Comitia,          обыкновенные римские народные собрания. Они представляли собою власть или верховные права народа; сенату предоставлялось только предварительное совещание о предмете, подлежавшем обсуждению народа, вместе с решением… …   Реальный словарь классических древностей

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”